Τελικά, η διαφήμιση για την προώθηση των προγραμμάτων ΕΣΠΑ, η οποία προβαλλόταν πριν από λίγα χρόνια, με τον πρωταγωνιστή ανεβασμένο σε μια βέσπα να τρέχει, σχεδόν, “ακυβέρνητος” και το λογοπαίγνιο “ξέρεις από β(ΕΣΠΑ);”, αποδείχθηκαν πως δεν ήταν διόλου τυχαία. Κυριολεκτικά, ασθμαίνοντας, εντασσόμαστε στο ΕΣΠΑ και μαζί με όλα τα (συγ)χρηματοδοτούμενα, από το Ευρωπαϊκό ταμείο, προγράμματα και αυτά της κοινωνικής φροντίδας τρίτης ηλικίας, όπως η Κοινωνική Μέριμνα και το Βοήθεια στο Σπίτι.
Αφού παραμείναμε “στον αέρα” για κοντά 1,5 χρόνο, με προσωρινή χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους (που ακόμα περιμένουμε να φτάσουν εξ ολοκλήρου), εδέησε, η προηγούμενη ακόμη κυβέρνηση, να μας στείλει, μέσω της Περιφέρειας, την προκήρυξη των αντίστοιχων έργων, που πλέον φέρουν τον τίτλο: “Ενέργειες ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής και βελτίωσης της ποιότητας ζωής ηλικιωμένων και ατόμων που χρήζουν κατ' οίκον βοήθειας”. Μια χρονοβόρα διαδικασία προκήρυξης, υποβολής προτάσεων των ενδιαφερομένων Δήμων και Δημοτικών Επιχειρήσεων, που μας πήρε μήνες να ολοκληρώσουμε, με τους εργαζόμενους γεμάτους αγωνία αλλά, κάθε φορά, και ελπίδα για αλλαγή.
Ελπίδα για αλλαγή και πρόοδο, υποσχέθηκε πριν από 2 χρόνια περίπου και ο σημερινός Πρωθυπουργός και τότε Πρόεδρος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, στην έκθεση της Θεσσαλονίκης, σε όλους εμάς τους εργαζόμενους κοινοτικών προγραμμάτων που ήμασταν, για άλλη μια φορά, εκεί να διαμαρτυρηθούμε για τις συνθήκες εργασίες μας και να ακούσουμε τις θέσεις και τις απόψεις όλων. Καμία αλλαγή, ωστόσο, δεν ήρθε, τόσο στην εφαρμογή του προγράμματος, όσο και στην ίδια τη ζωή μας.
Οι εργαζόμενοι παραμένουν απλήρωτοι για μήνες, ενώ συνεχίζουν να δουλεύουν με ευσυνειδησία, παραβλέποντας, συχνά, το “γράμμα του νόμου” και υπερβαίνοντας τις δυσκολίες και τα εμπόδια, προκειμένου να εξυπηρετήσουν, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, όσο περισσότερους μπορούν.
Ίσως, οι διαδικασίες να φαίνονται αρκετά ελπιδοφόρες προς τα έξω, μιας και, κάνοντάς μας “μπαλάκι”, από κοινοτικούς πόρους σε εθνικούς και τούμπαλιν, δε μας “άφησαν” ποτέ χωρίς δουλειά. Τα πράγματα, ωστόσο, δεν είναι και τόσο ρόδινα. Ας πάρουμε υπόψην ένα απλό παράδειγμα, στις 31/08 λήγει η σύμβαση των εργαζομένων, το πολύ έως το μεσημέρι της ίδιας μέρας (!), θα στείλει κανένα e-mail ή fax το υπουργείο με την (καλομελετημένη, ως την τελευταία, πράγματι, στιγμή), απόφαση να συνεχιστούν τα προγράμματα κανονικά με το ίδιο προσωπικό....
Για να μη μιλήσουμε, για τις τετράμηνες και δίμηνες συμβάσεις που υπογράφονται εδώ και ένα και πλέον χρόνο, μιας και η κρατική οδηγία έλεγε...ανανεώστε έως την ένταξη στο ΕΣΠΑ.... Χωρίς χρονοδιάγραμμα, χωρίς κανέναν απολύτως σχεδιασμό. Και δώστου τα σενάρια και οι, γεμάτες υποκρισία, κοκορομαχίες.... Συνεχίζονται, δε συνεχίζονται.... Σταματάμε, δε σταματάμε....
Μα, δεν αναρωτήθηκε κανείς, πως το σταμάτημα δε σημαίνει μόνο ανεργία για χιλιάδες εργαζομένους (κατά συντριπτική πλειοψηφία γυναίκες...) που εργάζονται δίχως διακοπή στις συμβάσεις τους, εδώ και 10 χρόνια (με πρόσληψη μέσω ΑΣΕΠ), αλλά και αδιαφορία για χιλιάδες ηλικιωμένους σε όλη την Ελλάδα;
Δεν αντιλαμβανόμαστε πως κλείσιμο των κοινωνικών προγραμμάτων, σημαίνει κλείνω τα μάτια στον άπορο, στον ανάπηρο, στον ηλικιωμένο που θέλει να ξαναπιστέψει στις δυνάμεις του και που ζητά επιτέλους να ζήσει με αξιοπρέπεια;
Κι όταν, μετά κόπων και βασάνων, φτάνουν στα χέρια μας οι οδηγίες για την υλοποίηση του προγράμματος, από έναν σχεδιασμό που, όπως είπαμε, πραγματοποιείται εδώ και 1,5 χρόνο, διαπιστώνουμε πώς οι ιθύνοντες αγνοούν παντελώς τι θα πει ηλικιωμένος και ποιες είναι πραγματικά οι ανάγκες του.
Ο ηλικιωμένος, λοιπόν, καλείται, να ενημερωθεί για την ύπαρξη του προγράμματος, να συμπληρώσει αίτηση δήλωσης ενδιαφέροντος συμμετοχής στο πρόγραμμα, να προσκομίσει αστυνομική ταυτότητα, πρόσφατο εκκαθαριστικό σημείωμα, πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, να κάνει καναδυο υπεύθυνες δηλώσεις και τέλος, να αναμένει, έως ότου.....μοριοδοτηθεί(!) ανάλογα με το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο και την κατάσταση της υγείας του.
Και καλούμαι εγώ, και μαζί με μένα, όλοι οι υπεύθυνοι κοινωνικοί επιστήμονες των προγραμμάτων, να δώσω “πόντους” στον κάθε ηλικιωμένο, κατά περίπτωση. Βεβαίως, κανείς, μα κανείς, πιστέψτε με, ηλικιωμένος (που χρήζει ένταξης σε πρόγραμμα φροντίδας Τρίτης ηλικίας), δεν μπορεί να συλλέξει αυτήν την πληθώρα των δικαιολογητικών, χωρίς τη συμβολή των εργαζομένων. Γιατί πολύ απλά, εάν μπορούσε, δε θα χρειαζόταν τη συνδρομή του προγράμματος, καθώς θα ήταν καθόλα λειτουργικός.
Κι ερχόμαστε στον πίνακα μοριοδότησης (!)... Πενήντα ηλικιωμένους έχει το δικαίωμα να εξυπηρετήσει ένα πρόγραμμα με τρεις στο σύνολο εργαζομένους (κοινωνικό επιστήμονα, νοσηλευτή, οικογενειακό βοηθό). Κι αν υπάρχουν 70 ή 80 ή 100; Η πολιτεία μας έχει προνοήσει και για αυτό.... Υπάρχουν, λοιπόν, οι επιλαχόντες (!) ωφελούμενοι ηλικιωμένοι. Κι αυτό σημαίνει, πως αν κάποιος για οποιοδήποτε λόγο, δεν παραμείνει στη λίστα (γιατί άραγε ένας ηλικιωμένος μπορεί να βγει από τη λίστα ωφελουμένων;), αναπληρώνεται από τους επιλαχόντες! Και σε αυτή τη διαδικασία θα υποβάλλεται, κάθε χρόνο, τόσο ο ηλικιωμένος, όσο και ο εργαζόμενος, κάθε 8-12 μήνες, μιας και τόσο θα διαρκούν (το πιθανότερο) οι συμβάσεις μας... Λες και μετά, θα πάψουν να υπάρχουν ηλικιωμένοι, θα σταματήσουν να έχουν ανάγκη τη βοήθεια και τη στήριξη μας.
Πότε επιτέλους, θα γίνει αντιληπτό, πως είτε θέλετε να το αποδεχθείτε, είτε όχι, καλύπτουμε πάγιες και διαρκείς ανάγκες;
Βεβαίως, μέχρι την ώρα που γράφεται το παρόν κείμενο (ισχύει πάντα το αιφνίδιο «ξύπνημα» της τελευταίας στιγμής!), ούτε λόγος για τις ανανεώσεις των συμβάσεων των εργαζομένων, οι οποίες λήγουν σε μερικές ημέρες!
Όσο για τις παρεχόμενες υπηρεσίες και πως αυτές πιστοποιείται ότι παρέχονται; Καρτέλα ωφελούμενου, με υπογραφές, ηλικιωμένου και εργαζόμενων, για κάθε επίσκεψη, ημερολόγιο παρεχόμενων υπηρεσιών ανά εργαζόμενο, έντυπο παροχής υπηρεσιών προς ωφελούμενο, μηνιαίο πρόγραμμα επισκέψεων συντασσόμενο εντός των πρώτων 5 ημερών κάθε μήνα....
Κι αναρωτιέμαι, μπορούν άραγε, οι ανάγκες του κάθε ηλικιωμένου να προγραμματίζονται εντός των πρώτων ημερών κάθε μήνα; Σαφώς και υπάρχει ένα προσχέδιο επισκέψεων. Υπήρχε ανέκαθεν, δηλαδή, πριν ανακαλύψει η πολιτεία ότι υπάρχουμε κι εμείς... Και καρτέλες και ατομικοί φάκελοι. Μα, πως μπορεί κανείς να προβλέψεις αν ένας παππούς ή γιαγιά θα χρειαστεί εκτάκτως να επισκεφθεί έναν γιατρό, να συνταγογραφήσει φάρμακα, να κάνει τα ψώνια του από το super market ή ακόμα να ασθενήσει και να χρειαστεί μια πιο εντατική φροντίδα; Ως πότε θα συνεχιστεί αυτή η γραφειοκρατική αντίληψη και ερμηνεία των πραγμάτων και πιο πολύ, των ανθρώπων;
Έχουμε φτάσει στο σημείο τις μισές ώρες να εργαζόμαστε στο αντικείμενό μας που είναι οι κατ' οίκον επισκέψεις και τις άλλες μισές να συμπληρώνουμε καρτέλες, υπογραφές και αριθμούς.... Καλός ο έλεγχος από τους αρμόδιους φορείς, ακόμα πιο καλή η εποπτεία, μα καλύτερη από όλα, η ίδια η δουλειά. Γιατί αλλιώς, δουλεύω για να ελέγχομαι (ή για να μην ελέγχομαι) και όχι γιατί πραγματικά θέλω να δουλέψω…
Και φτάνουμε στο “αιώνιο” θέμα της χρηματοδότησης.... Σε 114,67 ευρώ μηνιαίως ανέρχεται το κόστος για κάθε ωφελούμενο, μας ενημέρωσε στην προκήρυξη του έργου η διεύθυνση σχεδιασμού και ανάπτυξης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Επιδοτείται, λοιπόν, με 114,67 ευρώ κάθε ηλικιωμένος που εξυπηρετείται από το πρόγραμμα και με τα χρήματα αυτά πληρώνονται....οι εργαζόμενοι... Κοινωνική πολιτική με “κουπόνια”, λοιπόν, χωρίς ενδιαφέρον για τις ρεαλιστικές ανάγκες των ηλικιωμένων, χωρίς καταγραφή των προβλημάτων, των παρατηρήσεων, των επισημάνσεων των εργαζομένων. Όσους εξυπηρετούμε, για τόσους αμειβόμαστε... Μήπως σχεδιάζετε να εφαρμόσετε το ίδιο και για τον υπόλοιπο δημόσιο τομέα; Θα πληρωνόμαστε πλέον ανά “τεμάχιο”; Γιατί κάπως έτσι φαίνεται να αντιμετωπίζετε πια τον πολίτη.
Μήπως, πολύ απλά, αναζητάτε μια καλή δικαιολογία για την κατάργηση των προγραμμάτων και τη διάλυση των δημοτικών επιχειρήσεων;
Ο σχεδιασμός, ωστόσο, για κάθε ενέργεια που αφορά πολίτες, ωφελούμενους και εργαζόμενους, για κάθε πράξη που έχει ως επίκεντρο τον άνθρωπο και τις ανάγκες του, διαφέρει, κατά πολύ, από κάθε άλλο σχεδιασμό ενός κατασκευαστικού έργου...
Ζήτησε ποτέ κανείς υπουργός να συναντήσει τους εκπροσώπους των συνδικαλιστικών μας οργάνων, μας ρώτησε ποτέ κανείς, μέσα από την εμπειρία μας, να του εξηγήσουμε τη φύση της δουλειάς μας, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, τις προτάσεις που έχουμε, για να τα λάβει υπόψην του στο σχεδιασμό της προκήρυξης του έργου;
Το συμπέρασμα είναι ένα: Αποφασίζετε, για άλλη μια φορά, για εμάς, χωρίς εμάς....
Η δική μας παραγωγικότητα και αποδοτικότητα δεν αποτυπώνεται σε καμιά “καρτέλα πιστοποίησης εργασίας” αλλά ζωγραφίζεται στα πρόσωπα των ηλικιωμένων όταν ανοίγουμε την πόρτα του σπιτιού τους, όταν τους κάνουμε να νιώθουν χρήσιμοι, ωφέλιμοι, δημιουργικοί, όταν παρεμποδίζουμε την κοινωνική τους απομόνωση.
Εμείς, οι εργαζόμενοι, είμαστε έτοιμοι και ανοιχτοί στο διάλογο αλλά αντιστεκόμαστε στην απόφασή σας να ρίξετε στην βορά του ιδιώτη επιχειρηματία την κοινωνική πρόνοια, την ποιότητα ζωής των ευπαθών κοινωνικά ομάδων, το μέλλον χιλιάδων εργαζομένων. Δεν αγωνιζόμαστε μονάχα για το δικαίωμά μας για εργασία. Δεν αγωνιζόμαστε μόνο για να έχουν οι ηλικιωμένοι μια ποιότητα ζωής που τους αξίζει. Αγωνιζόμαστε, πάνω από όλα, για μια κοινωνία με πιο ανθρώπινο πρόσωπο, που αφουγκράζεται τις ανησυχίες του πολίτη, που τον ενισχύει με κάθε τρόπο, που τον σέβεται και τον στηρίζει.
Για εμάς τους εργαζόμενους, δεν υπάρχουν πια “χρώματα”, έχουμε πάψει, χρόνια τώρα, να πιστεύουμε σε αυτά. Μεγαλώνουμε μονάχα με την ελπίδα. Σε αυτήν στοιχηματίζετε για την κάθε ψήφο μας. Το γνωρίζουμε καλά. Μα, στο μεγάλωμά μας αυτό, μην το λησμονήσετε ποτέ, στα χρόνια που θα περάσουν, πως έχουμε και μνήμη. Για τις δεσμεύσεις και τις υποσχέσεις, παντός τύπου...
