Πιο συγκεκριμένα, σε μερικές περιπτώσεις, ο θυμός μπορεί να ενδυναμώσει το άτομο ώστε να αντιμετωπίζει ποικίλες προκλήσεις ή να επιφέρει σημαντικές αλλαγές στη ζωή του. Παρ’ όλα αυτά, σε κάποιες άλλες περιπτώσεις, ο θυμός μπορεί να πάρει μια άλλη μορφή και να εξελιχθεί σε επιθετικότητα. Η έκφραση του θυμού με στοιχεία επιθετικότητας είναι είτε μια αντίδραση σε καταστάσεις που θεωρούμε απειλητικές για τη ζωή μας είτε μια ανάγκη να επιβληθούμε σε κάποιον ή να ελέγξουμε μια κατάσταση.
Γενικότερα, η επιθετικότητα είναι ο πιο ‘φυσικός’ και ενστικτώδης τρόπος με τον οποίο συνήθως εκδηλώνεται ο θύμος. Με άλλα λόγια, είναι η αντίδραση απέναντι σε μια απειλή, ο τρόπος που υπερασπιζόμαστε τον εαυτό μας και αντιμετωπίζουμε αρνητικά ερεθίσματα ή μνήμες αρνητικών γεγονότων. Δεν παύει, ωστόσο, ο θυμός να αποτελεί ένα μη επιτρεπτό συναίσθημα όταν φτάνει στα όρια της φραστικής ή σωματικής επίθεσης.
Γενικότερα, η επιθετικότητα είναι ο πιο ‘φυσικός’ και ενστικτώδης τρόπος με τον οποίο συνήθως εκδηλώνεται ο θύμος. Με άλλα λόγια, είναι η αντίδραση απέναντι σε μια απειλή, ο τρόπος που υπερασπιζόμαστε τον εαυτό μας και αντιμετωπίζουμε αρνητικά ερεθίσματα ή μνήμες αρνητικών γεγονότων. Δεν παύει, ωστόσο, ο θυμός να αποτελεί ένα μη επιτρεπτό συναίσθημα όταν φτάνει στα όρια της φραστικής ή σωματικής επίθεσης.
Αυτό, λοιπόν, που μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι είναι να μάθουν να διαχειρίζονται το θυμό τους και να ελέγχουν τις αντιδράσεις τους όταν έρχονται αντιμέτωποι με πρόσωπα και καταστάσεις που τους εξοργίζουν. Η έντονη εκδήλωση της οργής μας τις περισσότερες φορές προκαλεί κλιμακωτή αύξηση της επιθετικότητάς μας και αποβαίνει επιζήμια, σωματικά και ψυχολογικά, τόσο σε εμάς όσο και στους γύρω μας.
Ψυχολόγοι και ψυχοθεραπευτές συστήνουν ποικίλες απλές τεχνικές χαλάρωσης που μπορούν να εκτονώσουν τα δυσάρεστα συναισθήματα και να αποφορτίσουν μια αρνητική κατάσταση.
Ένας τρόπος με τον οποίο μπορούμε να ελέγξουμε τον θυμό μας είναι η «γνωστική αναδόμηση», με απλά λόγια, η «αλλαγή του τρόπου σκέψης». Χρησιμοποιώντας αυτή τη στρατηγική προσπαθούμε να αντικαταστήσουμε τις υπερβολικές και παράλογες σκέψεις που μας προκαλεί ο θυμός, με άλλες περισσότερο λογικές.
Ψυχολόγοι και ψυχοθεραπευτές συστήνουν ποικίλες απλές τεχνικές χαλάρωσης που μπορούν να εκτονώσουν τα δυσάρεστα συναισθήματα και να αποφορτίσουν μια αρνητική κατάσταση.
Ένας τρόπος με τον οποίο μπορούμε να ελέγξουμε τον θυμό μας είναι η «γνωστική αναδόμηση», με απλά λόγια, η «αλλαγή του τρόπου σκέψης». Χρησιμοποιώντας αυτή τη στρατηγική προσπαθούμε να αντικαταστήσουμε τις υπερβολικές και παράλογες σκέψεις που μας προκαλεί ο θυμός, με άλλες περισσότερο λογικές.
Για παράδειγμα, όταν συμβαίνει ένα αρνητικό γεγονός αντί να πείτε στον εαυτό σας «τώρα καταστράφηκαν όλα», απλώς πείτε του «είναι δικαιολογημένο να θυμώνω για αυτό αλλά με το να θυμώνω δεν μπορώ να διορθώσω τίποτα». Πείτε στον εαυτό σας λόγια που θα σάς βοηθήσουν να δείτε τα πράγματα από μια ισορροπημένη προοπτική. Θυμηθείτε πως με το θυμό νιώθετε χειρότερα και χάνετε εντελώς τον έλεγχο της κατάστασης και κυρίως του εαυτού σας.
Η χρήση του χιούμορ είναι μια ‘μέθοδος’ που σίγουρα μπορεί να εξουδετερώσει το θυμό και την ένταση. Σκεφτείτε ότι όλοι μας με το σύγχρονο γρήγορο ρυθμό της καθημερινότητας βιώνουμε υψηλά επίπεδα άγχους και στρες, ακόμα και για γεγονότα που στο τέλος της ημέρας δε φαίνεται να ήταν ούτε τόσο τραγικά ούτε τόσο ουσιαστικά. Γενικότερα, χρησιμοποιήστε το χιούμορ όχι για να αποφύγετε ή να υποτιμήσετε τα προβλήματά σας αλλά για να βοηθηθείτε να τα αντιμετωπίσετε εποικοδομητικά.
Πολλοί ψυχολόγοι συστήνουν σε ασθενείς με δυσκολία να ελέγξουν το θυμό ή το άγχος τους κάποιες ασκήσεις χαλάρωσης που ο καθένας μπορεί να δοκιμάσει όταν βιώνει πίεση κατά τη διάρκεια της ημέρας:
· Αναπνεύστε βαθιά από το διάφραγμα Ακολουθείστε νοερά όλη την πορεία της αναπνοής σας από τη βαθιά εισπνοή ως την εκπνοή
· Ενώ αναπνέετε βαθιά επαναλάβατε αργά μια λέξη όπως «χαλάρωσε», «ηρέμησε» κ.α.
· Βιώστε νοερά μια χαλαρωτική εμπειρία ανακαλώντας την είτε από τη μνήμη είτε από τη φαντασία σας
Γενικότερα, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε όταν βρίσκεστε σε μια έντονη συζήτηση είναι να ηρεμήσετε, να σκεφτείτε προσεκτικά τί θέλετε να πείτε και σίγουρα να μην πείτε το πρώτο πράγμα που σας έρχεται στο μυαλό. Αν νιώθετε πως ο θυμός σας γίνεται συχνά εντελώς ανεξέλεγκτος συμβουλευτείτε έναν ψυχολόγο ή κάποιον άλλον ειδικό ψυχικής υγείας για να δουλέψει μαζί σας και να σας βοηθήσει να αναπτύξετε ένα φάσμα τεχνικών προκειμένου να αλλάξετε τον τρόπο της σκέψης και της συμπεριφοράς σας.
Έλλη Φρεγγίδου, M.Sc.
Ψυχολόγος Α.Π.Θ.
21ης Ιουνίου-Αθ. Τσούντα
Τηλ. γραφείου: 23410-27014, κιν: 6946081649
e-mail: elli_kilkis@yahoo.gr
www.psyxotherapy.gr
Η χρήση του χιούμορ είναι μια ‘μέθοδος’ που σίγουρα μπορεί να εξουδετερώσει το θυμό και την ένταση. Σκεφτείτε ότι όλοι μας με το σύγχρονο γρήγορο ρυθμό της καθημερινότητας βιώνουμε υψηλά επίπεδα άγχους και στρες, ακόμα και για γεγονότα που στο τέλος της ημέρας δε φαίνεται να ήταν ούτε τόσο τραγικά ούτε τόσο ουσιαστικά. Γενικότερα, χρησιμοποιήστε το χιούμορ όχι για να αποφύγετε ή να υποτιμήσετε τα προβλήματά σας αλλά για να βοηθηθείτε να τα αντιμετωπίσετε εποικοδομητικά.
Πολλοί ψυχολόγοι συστήνουν σε ασθενείς με δυσκολία να ελέγξουν το θυμό ή το άγχος τους κάποιες ασκήσεις χαλάρωσης που ο καθένας μπορεί να δοκιμάσει όταν βιώνει πίεση κατά τη διάρκεια της ημέρας:
· Αναπνεύστε βαθιά από το διάφραγμα Ακολουθείστε νοερά όλη την πορεία της αναπνοής σας από τη βαθιά εισπνοή ως την εκπνοή
· Ενώ αναπνέετε βαθιά επαναλάβατε αργά μια λέξη όπως «χαλάρωσε», «ηρέμησε» κ.α.
· Βιώστε νοερά μια χαλαρωτική εμπειρία ανακαλώντας την είτε από τη μνήμη είτε από τη φαντασία σας
Γενικότερα, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε όταν βρίσκεστε σε μια έντονη συζήτηση είναι να ηρεμήσετε, να σκεφτείτε προσεκτικά τί θέλετε να πείτε και σίγουρα να μην πείτε το πρώτο πράγμα που σας έρχεται στο μυαλό. Αν νιώθετε πως ο θυμός σας γίνεται συχνά εντελώς ανεξέλεγκτος συμβουλευτείτε έναν ψυχολόγο ή κάποιον άλλον ειδικό ψυχικής υγείας για να δουλέψει μαζί σας και να σας βοηθήσει να αναπτύξετε ένα φάσμα τεχνικών προκειμένου να αλλάξετε τον τρόπο της σκέψης και της συμπεριφοράς σας.
Έλλη Φρεγγίδου, M.Sc.
Ψυχολόγος Α.Π.Θ.
21ης Ιουνίου-Αθ. Τσούντα
Τηλ. γραφείου: 23410-27014, κιν: 6946081649
e-mail: elli_kilkis@yahoo.gr
www.psyxotherapy.gr
